OKULA UYUM SÜRECİ

Çocuğun her açıdan en hızlı geliştiği dönem 0-6 yaş arası olan okul öncesi dönemi kapsar. Okul öncesi dönemi çocuğun sosyal, fiziksel, duygusal ve zihinsel becerileri kazandığı, bireyselleştiği, kişiliğin temel yapı taşlarının atıldığı bir dönemdir. Çocuk ilk sosyal ilişkilerine ailede başlar, sonrasında anaokulu aracılığıyla dış dünyaya açılarak akran ilişkilerini geliştirir. Bu nedenle çocuğun hayatında kalıcı etkileri olan okul öncesi eğitimin önemi büyüktür. Ancak okula başlamak kimi çocuklar için heyecan vericiyken, kimi çocuklar için sancılı bir süreç olabilmektedir. Çocuk, ilk güven duyduğu kişi olan annesinden veya bakım veren diğer kişilerden ayrılmakta zorlanabilir, okula ve öğretmenine alışmak için zamana ihtiyaç duyabilir. Okula uyum döneminde yaşanabilecek sorunların doğal ve geçici olduğu unutulmamalıdır. Bu süreçte çocuğa karşı anlayışlı ve destekleyici olunmalıdır. Ayrıca çocukları okula başlamadan önce, okul sürecine psikolojik olarak hazırlamakta okula uyumun önemli bir kısmını oluşturmaktadır.

ÇOCUĞUN OKULA UYUM SÜRECİNİ SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE GEÇİREBİLMESİ İÇİN ÖNERİLER

·         Her şeyden önce anne- babanın okulla ilgili, çocuğun okula alışıp alışamayacağı ile ilgili endişe ve kaygıları varsa bu durum kontrol altına alınmalıdır. Çünkü; bir anne çocuğuyla birlikte kendisi de ağlayarak ya da kaygılı-endişeli bakışlarla okuldan ayrılıyorsa çocuğa şu olumsuz mesajı verir: “tehlikeli bir yere gidiyorsun, okul endişelenilecek ve korkulacak bir yer”… Bu sebeple çocuğun okula uyumunu sağlamak için anne babanın ya da bakım veren kişilerin alışma süreci ile ilgili endişe ve kaygılarını kontrol altına almaları ve çocuğa yansıtmamaları gerekmektedir. Bir çocuk anne- babasından ayrıldığında güvende olmaya ihtiyaç duyar. Bu güven mesajını da her sabah anne babasından almak ister. Ancak o zaman okula ve öğretmenine güvenir. Bu güveni çocuğa vermek önemlidir.

·         Çocuğun okula uyum sağlamasını kolaylaştıran ya da zorlaştıran en önemli etken kuşkusuz anne baba tutumudur. Aşırı koruyucu ya da aşırı hoşgörülü tutum bu süreci zorlaştırmaktadır. Anne babanın sabırlı, sakin, kararlı, işbirliğine yatkın ve ortak tutuma sahip olması bu süreci kolaylaştıran etkenlerdendir.

·         Okula başlamadan önce yapılacak hazırlıklar çocuğun okula uyumunda büyük önem taşımaktadır. Çocuk okul sürecine psikolojik olarak hazırlanmalıdır. Mutlaka evde okulla ilgili olumlu konuşmalar yapılmalı, okul kavramı çocuğa verilmelidir. Okula başlama hakkında resimli bir hikaye kitabı okunabilir veya okula başlayacağı ilk gün hakkında olumlu konuşmalar yapıp bunu resmetmesi istenebilir.

·         Çocuğunuzla okul alış verişini beraber yapabilirsiniz. Çantasını, kalemlerini, boyalarını vb. eşyalarını birlikte seçebilirsiniz.

·         Ev içinde güzel okul anılarınızı anlatabilirsiniz. Çocuklarınızla okul yaşantılarına dair paylaştığınız olumsuz anılar onun okul algısını kötü yönde etkileyebilir bu duruma dikkat etmelisiniz.

·         Okulun olumlu yanlarını, okulda geçireceği eğlenceli vakitleri anlatarak okulla ilgili motivasyonunu arttırabilirsiniz.

·         Okula başlamadan önce birlikte okulu gezmek sürece uyum sağlamasında güzel bir etkiye sahip olacaktır.

·         Okulda daha önceden tanıdığı arkadaşları varsa onlarla birlikte geçirdiği güzel zamanlar hatırlatılmalı. Eğer okulda tanıdığı hiç kimse yoksa onun yaşında birçok çocuk olacağı söylenmeli ve mümkünse yeni tanıştığı arkadaşlarıyla dışarıda da görüşebilmesi sağlanmalıdır.

·         Çocuğunuzu okul hakkında basit cümlelerle mutlaka bilgilendirilmelisiniz (aynı yaşlarda arkadaşları olacağı, okula kimin bırakacağı, kimin alacağı, servis kullanıp kullanmayacağı, eve geldiğinde kimin karşılayacağı vb.)

·         Okula alışma döneminde çocuğun düzeni ile ilgili diğer ritüelleri değiştirilmemelidir. Bu dönemde çocuğun hayatında herhangi bir farklılık yaratmamaya dikkat etmek gerekir. Unutulmamalıdır ki; çocuk için okula başlamak zaten başlı başına büyük bir değişikliktir.

Şüphesiz ki uyum sürecinde en önemli şey ebeveyn tutumudur. Anne-baba güven duyarsa, çocuk da güven duyacaktır. Anne-baba hazır olursa çocuk da hazır olacaktır. Her çocuğun uyum sürecinin birbirinden farklı olduğu da unutulmamalı ve çocuğa göre yaklaşım belirlenmelidir.

Çocuğun her açıdan en hızlı geliştiği dönem 0-6 yaş arası olan okul öncesi dönemi kapsar. Okul öncesi dönemi çocuğun sosyal, fiziksel, duygusal ve zihinsel becerileri kazandığı, bireyselleştiği, kişiliğin temel yapı taşlarının atıldığı bir dönemdir. Çocuk ilk sosyal ilişkilerine ailede başlar, sonrasında anaokulu aracılığıyla dış dünyaya açılarak akran ilişkilerini geliştirir. Bu nedenle çocuğun hayatında kalıcı etkileri olan okul öncesi eğitimin önemi büyüktür. Ancak okula başlamak kimi çocuklar için heyecan vericiyken, kimi çocuklar için sancılı bir süreç olabilmektedir. Çocuk, ilk güven duyduğu kişi olan annesinden veya bakım veren diğer kişilerden ayrılmakta zorlanabilir, okula ve öğretmenine alışmak için zamana ihtiyaç duyabilir. Okula uyum döneminde yaşanabilecek sorunların doğal ve geçici olduğu unutulmamalıdır. Bu süreçte çocuğa karşı anlayışlı ve destekleyici olunmalıdır. Ayrıca çocukları okula başlamadan önce, okul sürecine psikolojik olarak hazırlamakta okula uyumun önemli bir kısmını oluşturmaktadır.